: Pastor B. Sangthanga
(Kar hmasa a mi chhunzawmna)
4. Hla hruaitu :
5. Thuhriltu :
"Sermon tha chu zawi mah se a ring a, tawi mah se a rei," tih a ni. Tin a ngaithlatute an thu ngaihthlakah an chiang tur a ni. Thuhriltu dinhmun pawimawhzia John Milton-a’n hetiang hian a sawi, "Beram riltam leh chau te, dawhkan vela tih tamchhawlh hi rawngbawltute mawhphurna a ni a. Naomi tam tlan anga kut ruaka haw tir erawh chu rawngbawltu mualphona a ni," tiin. Thlarau lam chawm hna a nih tlat avangin rawngbawl rei tawhna emaw hriatna emaw chhuan theih a ni lo. A.W Tozer chuan, "Hriatna mai chuan pulpit a tiruak a, zawlnei anga kan risk ve lahin hnim vuai ang lek a ni. Thar anga lan nan rawng kan inhnawih leh ruang hlawmtu uniform ang lek a ni si." a ti.
II. Committee Rawngbawlna :
Rorel lai lo hi a hlauhawm a, Pathianin a duh hek lo. Mi mal dikna leh chanvo zah a, hawihhawm taka indawrin, rorelnaah pawh inngaihchan thiam a pawimawh. Mi mal finna leh hriatna te a tangkai chin awm mah se inven thiam loha inlulin nana hman chuan inpumkhatna leh thawhhona tichhe theitu a ni bawk. Mi mal thu bik leh thiltithei bik an awmin Committee chhungkua a nuam ngai lova, hmaichhan a inhrilh duh si lova inrelna leh phunnawina a titam a, chu chuan huho nun zawi zawiin a eichhiain a tawpah phei chuan Kohhran inpumkhatna a tichhe thin. Finna leh thuneihna, mi dang thahnemngaihna (initiative) tichhe chi phei chu pawl tan a hlauhawm hial thin. Ziaktu pakhat chuan, "Kan awm loh chuan a buai ang tih chingho hi chu an awm lohin a fel zawk ziah," a ti hial. Hengte hre reng hian rorelna tha, member-te dam tlanna leh Committee hrisel neih i tum thin ang u.
Ziaktu pakhat chuan mihring le lohzia heti hian a ziak a, "Malsawmna a dawn leh a chapo a, a hlawhtlin leh a uang a, a hlawhchham leh a vui a, a tuar leh chawimawi leh chawisana a awmin mi dang a hmusit a, a beidawnin mi dang a sawichhia," tiin. Rawngbawltu thenkhat pawh hi heti deuh tho hi kan ni. Ruat loha vui leh phunnawi, ruata titha duh si lo kan awm chawk. Kan rawngbawl hna hi ngaihtuah chian a pawimawh khawp mai. Pathian hmaa chapo leh induh thei tumah kan awm lo. Hmanlaiin lal ropui leh thiltithei tak, chapo bawk si a awm, Patihan ngaihsak loleh chapo taka a awm laiin van atangin aw a hre thut mai a, "... ngaithla rawh; i ram chu i chan ta..." tiin, chawp leh chilha theh thlak a ni a. Bawng anga hnim petin van daiin a deng a, tlawm taka thehthlaka a awm hnu chuan, "Van Lalber chu ka fak a, ka chawimawi a, ka zah em em a ni, ...chapote pawh a titlawm thin," (Dan. 4:31-37) tiin a tlawm chiang hle.
Kan KTP thiltum pawimawh tak tak - Isua Krista rinna leh amah anna kawnga thalaite hruai tih te, Kohhran kut ke ni tura thalaite buatsaih tihte hian mawhphurhna min pe sang hle. Inkhawm, hnatlan, etc...ah hruaitute inthlahdah theih a ni lo. Rawngbawltu khan pawimawh tak luahtu inkhawm ngai lo leh inkhawm chhunah pawh tlai fea kal te a mawi lo. Kal hma te, tlar hmasa lam chuh hram te leh Kohhran thiltih dang ngaih pawimawh kawngah te entawn tlaka nun tum tur a ni. Kan chenna hmun, kan thian kawm, kan titi duh zawng, zuk leh hmuama kan invawn dan te thlengin rawngbawltute kan fimmkhur a ngai.
Pathian hian kan finna leh theihna lam ni lovin engti tlukin nge kan hmangaih ve tih hi min tehna a ni thin. Mahni tihtheih tawk rinawm taka tih a, tha taka hlen thintute hi Pathian lawm zawng an ni a, an promotion pawh a chak nge nge thin. Chutiang mite hnenah chuan, "Tlem te chungah i rinawm a, tam tak chungah ka awmtir ang che," (Mat.25:21) a ti nghal mai a ni. Kan tunlai Kohhran hian thalai rintlak leh chhawrnaawm kan va mamawh em! Rawngbawltu tha leh tangkai, mahni mawhphurhna rinawm taka hlen mi ni theuh turin i inbuatsaih ang u.Thuziak :
Jebel Musa (HOREB)
:Thankima, Durtlang
Kan thupui hi a then chuan Gebel Musa tih pawhin an ziak awm e. A awmzia chu a thuhmun reng, ‘Mosia Tlang’ tihna a ni. He tlang hian mihringte nunah pawimawhna thuk tak a neih avangin vawiin thlengin Chanchinbu hmingah chawiin ‘Horeb’ kan la ti ta zel a. Chu mai a ni lova, Horeb Tui tih leh khawi lai lai dawr leh thilsiamna hmun emaw te pawhin a hming hi an la hmang zui zel a ni.
A hming HOREB: Horeb chu ‘thlaler’ tihna a ni a, tin, ‘alh’ emaw ‘lum’ tihna pawh a ni bawk. Chu chuan Ni nen khian inzawmna tak neia ngaih a ni a. A hming pakhat Sinai tih hi Sumerian ho Thla pathian Sin atanga an phuah a nih an ring a. Tichuan, he lai tlang lar tak maiin hming pahnih a neih hi Ni leh Thla (Sun & Moon) hming chawia phuahte pawh a ang thei hle a ni. Tunlai chuan a hmingah Jebel Musa an ti. Thuthlung Hluiah hian Horeb tih chu vawi sawm pasarih lai a lang a, a tam ber chu Deuteronomy buah hian a ni nghe nghe a, heng zinga vawi khat chauh hi saptawngah chuan Mt. Horeb tih a ni a, a dang zawngah chuan ‘Horeb’ tih mai a ni. Pathianin Mosia hnena Thusawmpek a pekna kha a ni a, ‘Pathian Tlang’ tih emaw ‘Pathiante tlang’ tih emaw in an sawi bawk.
Horeb han tih tak hi khawilaia awm nge a nih a, Sinai tih nen hian danglamna emaw thuhmun nihna emaw a awm em? Thenkhatin sawi hran deuh an duh laiin a then chuan tlang thuhmun sawina hming dang maiah an ngai a. A sawi hrang duh deuh chuan Sinai chu a tlang pum pui huap sawina a ni a, Horeb chu tlangsang lai hmun bik sawina niin an sawi ve thung a. He tlang hi tlang hlawm lian ve tak, a sei zawng pawh mel hnih vel lai leh a vang zawng, a zau lai deuhah chuan mel khat vel a ni a. Chu tlang bulthut hmar chhak lamah chuan phai zawl nuam tak mai tunlaia Er Rahab an tih chu a awm a. He lai phai zawl hi Mosia hova Aigupta atang an lo chhuaha kum khat lai an chenna hmun kha a ni nghe nghe.
Kan Bible-a a hming kan hmuhna hmasa ber chu Exo.3:1 "Tin, Mosia chuan a pu Jethroa, Midian ram puithiam berâm rual a vêng a: tin, berâm rual chu thlalêr thlang lampangah chuan a khalh a, tin, Pathian tlâng, Horeb chu a va thleng a.’’ tih hi a ni a. He lai tlang vek hi a sawi chhunzawmnaah a chang chuan Sinai tih a ni a, a changin Horeb tih hi kan Bible chuan a hman pawlh ta zel a ni. He lai tlangah ngei hian a hmasa ber atan Pathian chu Mosia hnenah a inpuang a, chutih lai chuan beram vengtu mai a la ni a. Chumi hnuah ropui leh rapthlak tak takin Pathian inpuanna a lo lang zui zel a. Thusawmpek ngei pawh chu he tah hian an lo dawng ta a ni.
Mak riauna a nei
Tlang Thianghlim
: He tlang hi Pathian inpuanna hmun, tlang thianghlim a ni a, chu lai hmuna an lo kal hnaih dawn pawh chuan mipuite chu intithianghlim turin Mosia khan a lo hrilh hmasa phawt a, tlangah phei chuan kal phal a lo, kal lui chu thihna a ni. Keini pawhin chanchinbu hmingah hmangin kar tin maia kan hmuh thar ziah turin buatsaih a ni a, a hming kan hmuh apiang hian Pathian duhtuizia kha min hriat chhuahtir thin se, chu tlangah chuan a mite hnenah a inpuang thin angin he Horeb hmang hian kan hnenah a inpuang zel ang tih beisei tlat ang u. (Kan sawmna ngaipawimawha HOREB (Jebel Musu) ngaihnawm taka min chhui zau saktu Pu Thankima, Durtlang hnenah lawmthu kan sawi a, amah hi thiamna lamah B.A, B. Th, B.D, B. Lib, M.Lib niin tunah hian Aizawl Theological College (ATC)-ah Asst. Librarian in a awm mek a ni. - Editor)Editorial :
Editorial
Inkhawm tih tlem
Tun hnai ah mi thenkhat ten, ‘Kohhran Inkhawm hi a tam lutuk tih tlem a hun tawh’ ti a sawi an awm ta nual mai a,, Kohhran mipui ten enge kan ngaihdan le?
Kar khat ni 7 a awm a, a darkar zawng chuan kar khatah darkar 168 a awm a. Kohhran inkhawm bik hi Pathianni ah tum thum(3), nilai zan leh Inrinni zanah tum khat ve ve, avaiin tum nga(5) kar khat chhung in kan nei a, kan kohhran kalphung ah hian hun bik te anih lem loh chuan tum khat Inkhawm hi darkar khat aia rei a awm meuh lo a. Chuti a nih chuan kar khat ah darkar 168 awm ah darkar nga(5) vel Kohhran Inkhawm a awm tihna a ni a, Kohhran hmeichhia leh leh KTP ten tum khat ve ve Inkhawm kan nei bawk a, Kohhran hmeichhia leh KTP Member bikte chuan Kohhran Inkhawm kan inkhawm kim a, keimahni pual inkhawma kan inkhawm bawk chuan kar khatah Darkar ruk(6) kan inkhawm tinhna a lo ni ang a.
Ni kan hman anga chhut chuan nitin deuh thaw inkhawm chu a awm teh meuh maia; amaherawhchu, darkar ang zawng a chhut chuan kar khata inkhawm kim vek pawh ni ila darkar 168 ah darkar 162 teh meuh mai hun awl la kan nei a nih chu. A darkar bi a chhut hian Kohhran inkhawm atana hun kan pek hi a tam nge tamlo tih chu a lang chiang viau awm e.
Kar khata darkar 168 kan neiha darkar ruk lek pawh Biakbuk Thianghlima Pathian fak pawh tam lutuk kan ti a tih tlem kan duh anih chuan bang lova ‘Thisen, thisen’ ti a amah fak tur phei chuan kan Qualified lo tawp ang le.Tunlai khawvel mi tin te buai tak kan nih tawhna karah hian amah biakna hun kan ti tlem leh zel a nih chuan Mizo Kristian te hi kan tla chhe chak viau in a rinawm. Thenkhat tihdan anga kan inkhawm te bansan lovin, infuihtawn zawk ang u.(Heb 10:24): Aigupta-ho khan Hathor pathian nu an be thin a, Ptolemy leh Cleopatra hun lai thleng khan he pathian nu hi pathian dang zawng zawngte aia an ngaihsan a ni. Chu pathian nu tan chuan hmun hrang hrangah Temple an sa a, Horeb tlangah ngei pawh hian an lo sa a. Chu chu kum 1904 khan Archeologist, Sir W.M Flinders Petrie leh a hoten an han hmuchhuak a. Temple mai hi an thil hmuhchuah a ni lo va, an thil hmuhchhuah zinga an ngaih pawimawh zawk tak chu thil dip var sin te te (white powder) chu a ni. Temple chhungah mai ni lovin chu mi chhehvelah chuan an hmu a. An zir chianna atanga an hmuhchhuah Laurence Gardnera’n a sawi dan chuan heng thil dip var hi Rangkachak Powder a ni a ti. Chuti a lo nih chuan engtin nge chu lai tlang sangah rangkachak dip a awm theih? A chhanna awlsam tak Bible atanga kan hmuh chu, Exo. 32:20 atang khan a chiang mai: ‘Tin, sebâwng no lem an siam chu a la a, meiah a rawh a, a râwt dip derh a, tuiah a phul chiam a, Israela thlahte chu a intîr ta a’. Arona a hova rangkachak hmanga bawng no lem an lo siam kha a rawt dip derh tih kan hmu a. Chu ngei chu Archeologist te hian an han hmu chhuak ve leh ta a ni . Kohhran chawm leh enkawl hnate hi mi mal duhdan ni lovin huho rorelna (Collective leadership) hmangin kalpui thin a ni. Pathianin Kohhran-hoah thilpek hrang hrang a dah a, chu’ng kan thilpek dawnte en chuan mawhphurhna chi hrang hrang kan inbel thin. Kohhran aw chu mite’n Pathian aw anga pawm thin a nih avangin rorel pawh uluk a ngai. Kohhran hruaitu hmasate chuan an rorel chu "Thlarau Thiahghlim leh keinin..." (Tita 15:28) an ti kher thin. Hei hi Kohhran thlarau chawm hna a nih avangin a hautakin a pawimawh hle. Pathian kohhran ho, thisena a leite chawmtur hian a neitu Pathian hnena pur chawk taimak a ngai. DT Niles chuan Thuhriltu chu, "Kutdawhin kut dawh dang a tanpui ang chauha pachhia, Pathian chakna lo chu innghahana dang nei lo," a nihzia uar takin a sawi. Pathian hmaa thingthi, tawngtai tam apiangte rawngbawlna a nung thin. Hei hi mi bik chanvo kan ti thei ang. Hla hruaitu tha ni tur chuan Solfa thiam, aw nei that, tui leh taimak a ngai a. Mi bikte chanvo anih avangin zai hruaitu chuan tawngtaina nen inbuatsaihin a chanvo a ngaipawimawh tur a ni. Inkhawm kal hmaa miin an thlan apiang la thei tura inbuatsaih tur a ni. Thuchah :
KOHHRAN LEH A RAWNGBAWL HNA
No comments:
Post a Comment