CHHUNGKUAA LALPA TIH- HNAM DAMNA
(Josua 24:14-15, II Tim. 1:3-5)
: Upa H.Roenga
Mizoram hi Kristian Ram kan inti a. Kan vantlang nih hona pawh kan ti Kristian thiam viau mai. Pawl tin hian Committee leh tihho pawimawh kan neihin, a bul tan nan Pathian hnenah kan inkawltir thin. A tha khawp mai. Pathianniah mahni hnathawh chawlhsanin Biak In lam kan pan sung sung a, a mawiin a ropuii hle. Mahse Chhungkaw tin hi han inbih chiang ila, chhungkaw tha chu kan lo ni vek si lo. Chhungkaw suala insawi chu tuman kan duh bawk si lo. Kristian chhungkaw tha chu ni vek ila, kan vantlang leh hnam dam lohna hi kiang deuh duak awm tak le ! Mahse a ni si lo.
Chhungkuaa Kristiana inpek hi chu a sam khawp mai; Kristian Chhungkua tak erawh kan ni vek si lo. Pathian rawngbawltu chhungkua te hi chu that deuh awl bik awm takin a ngaih theih, chu pawh chu a ni thei chiah bawk si lo. Kristian Chhungkaw chungchang hi kan zir tam viau va, zir zawh sen leh zir hriata tawk mai a lo ni bawk si lo.
1. CHHUNGKAW THA CHUAN PATHIAN AN TIH:Josua chuan chhungkaw pa ber a nihna dinhmun luah zovin, "Kei leh ka chhungte erawh chuan Lalpa rawng a nia kan bawl dawn ni" tiin a puang thei a.Chhungkaw nih dan tur kha a puangtu tur pawh a ni reng a ni. (Jos. 24:15)
Davida chuan, "Ka in chhungah thinlung tha famkim puin ka awm ang a, thil tha lo reng reng ka mit hmuhah ka dah lo vang" a ti (Sam 101:2-3). A duh vang ni hauh lovin an chhungkuaah thil tha lo tak tak a thleng thin ve tho mai; mahse Pathian hnenah a tlu lut zel a. Ama theihna rinchhan lovin, Pathian a rinchhan tlat zel thin.
Abrahama chu koh a nihin, a thlen tur a hria a. A kalkawng erawh a hre bik lo. A kotu a ringhlel lo va, a kal mai a ni.
Keini pawh Pathian chhungte (Kristian chhungkua) ni tura Lalpan min kohvin, min kotu kan hria a, kan thlen chin tur Vanram kan hria a. Kan kalkawng tur chu kan hre lawk lo. Chhungkuaah harsatna awm thei hre lawk lo mah ila, Lalpa kuta kan inpek luh ngam phawt chuan kan chhungkua Lalpan min hruai ang.
Beidawnnain min hneh mai tur a ni lo.Kohhrana Hmeichiate leh Kohhranpui hmalaknain kum 40 lai Kristian chhungkaw thu hi kan zir tawh; vawiin thleng hian kan beisei angin a sawtna kan hmu lo mai thei. A sawt chin chu a awm ngei ang. Mizote zinga hmeichhe lam hmasawnna heti taka a thang chak pawh hi Lalpa lawm zawng hna an thawh avangin Pathianin hmeichhiate chungah malsawmna a thlen niin ka ring thin.
Heng zawhnate atang hian mahni chhungkua theuh i inen fiah dawn teh ang le!
(1) Kan chhungkua kan hlim tlang em ?
(2) Kan ina thutna nuam tak te aiin hmun dang nuam lo zawka thu tam zawk kan chhungkuaah an awm em?
(3) Kan ina ei tur tha leh tui zawk ei aiin, chaw ei mumal lova hmun danga awm thin kan chhungkuaah kan awm em?
(4) Mutna kan nei nuam sawt hle laiin kan mut a tui ta sawt em?
Unaute inngeih dial diala awm khawm hi a va hlu-in a va nuam em! (Sam 133:1)
2. CHHUNGKAW THA BELH KHAWM- HNAM DAMNA
Kan Mizo hnam dam nan leh din chhuah nan kawng hrang hrangin tan ka la thin hi a tha e. British Sorkarin kum 1875-a ILR/ILP min lo siam sak te hi hman thiam chuan a tha e. Politics atangin thenkhatin tan an la a; thenkhatin Economics lam atangin; thenkhatin hlemhletna dozawngin; Ruih theih thil chi hrang hrang do zawngin thenkhatin tan an la- a tha vek mai. Mahse kan hnam hi a dam chuang si lo. Hmeichhe awmkhawlo (KS) thenkhatte hi chu chenna tur pawh nei lo, hawna tur mumal nei lo te niin an sawi- rilru a na ngawt mai ! Mipat-Hmeichhiatna (sex) hman duhdah vangin HIV/AIDS a pung chak tihte hian rilru a ti na. He kan hnam hi a dam lo a ni. Heng kan hnam dam lohna chi hrang hrang – ruihhlo vanga tawrhna te, sex hman dik lovin a nghawng tha lo tak tak te, rukruk te, tual thah te, mahni intihhlum, adt hi amah tak luh chilh zawnga tihreh tum te hi a tha tho ve.
Ngaihdan ka neih ve reng thin chu- Chhungkaw tinte hian kan chhungkaw nun hneh khawpin Lalpa tihna (Chanchin Tha ) hi kan in chhung khurah kan lakluh tak tak loh chuan kan hnam hi a dam lovang tih ka ring thin.
Biak Ina inkhawm fo thin siin, Pathian hnena thilpek pe reng tho siin, Buhfai tham tham reng tho siin Kristian Chhungkaw tha kan ni thei chuang si lo. Chhungkaw member tin hi Krista Lalnain min thunun se, Chhungkaw tinah Krista Lalber zel se. Paulan, "In awm dan chu Krsta Chanchin Tha nen inmawi phawt rawh se" a tih hi kan nun dan phung a nih hunah kan hnam damna a lo thleng ang. Kan vantlang nuna thil tha lo kan sawi kan swi a, kan nin em em te hi amah dova beih hi a sawtna chin chu a awm ve bawk ang. Kan hnam hi Chanchin Thain a zawn chhuah a, a tun dina a chenchilh a nih avang hian Chanchin Tha (Lalpa tihna) avang lo chuan a dam tak tak lovang. Chhungkaw tin hi Krista lalna chhungkua kan lo nih a, Member tinte Krista chanchin Tha nen inrema a kal dik hunah chuan Politics a kal dik ang a, kan society a kal dik ang a; jail awm a ngai tawh lo vang a, Police Department hna a tlem sawt ang a; VDP awm a ngai lo vang a, YMA hna a hahdam sawt tawh ang. Kristian chhungkaw tha ni vek ila MLTP Act a awm a tul lovang a; Sorkar sum hi ram tana hna tha atan hman vek a lo ni ang a. Kan hnam hi a lo dam tawh ang a. Mizoram hi Krista Lalna ram a lo ni tawh ang a; a va nuam dawn em!
No comments:
Post a Comment